Doğrudan 7 milyon çalışanı, dolaylı olarak toplumun tamamanı ilgilendiren asgari fiyat 2025 zammı için takvim işliyor. Emekçi, patron ve hükümet temsilcilerinden oluşan Asgari Fiyat Tespit Komisyonu, 2025’te geçerli olacak taban fiyatı belirleme çalışmaları kapsamında birinci toplantısını 10 Aralık’ta gerçekleştirecek.
Net 17 bin 2 lira 12 kuruş olarak uygulanan asgari fiyata ne kadar artırım yapılacağı gündemin ana unsuru. Bugün kasım ayı enflasyon bilgilerinin açıklanmasıyla birlikte minimum fiyat artırımı merak edilen başlıklardan biri oldu. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK), enflasyon bilgilerine nazaran enflasyon kasım aylık bazda yüzde 2.24; yıllık enflasyon ise yüzde 47.09 oldu. TÜİK’in açıkladığı yüzde 47.09 oranındaki enflasyon temel alınırsa, minimum fiyatın 25 bin 8 liraya ulaşması öngörülüyor. TÜRK-İŞ Genel Başkanı Ergün Atalay’dan da taban fiyat artırımıyla ilgili yeni açıklamalar geldi.
Kamuoyunda yaklaşık 5 aydır taban fiyatın konuşulduğuna dikkati çeken Atalay, memleketler arası örgütlerden kredi derecelendirme kuruluşlarına, ekonomistlerden siyasi partilere kadar farklı kısımların minimum fiyata dair görüşlerini paylaştığını söyledi.
TÜRK-İŞ Lideri’nden taban fiyat tepkisi
Bu süreçte, birtakım çevrelerin taban fiyatın 2025 yılı iddiası enflasyonu kadar artırılması tarafındaki görüşlerine reaksiyon gösteren Atalay, şöyle konuştu:
‘Asgari fiyat geçim fiyatına dönüştü’
Asgari fiyat sayısının kıdem tazminatı, işsizlik ödeneği, Genel Sıhhat Sigortası primi de dahil 20’den fazla kalemi ilgilendirdiğine dikkati çeken Atalay, bu tarafıyla toplumun tamamına yakının etkileyen minimum fiyatın Türkiye’deki en büyük toplu iş mukavelesi niteliğinde olduğuna değindi.
Atalay, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Asgari fiyat geçim fiyatına dönüştü. Minimum fiyatla bundan 5 yıl evvel en düşük fiyat belirlenirken, artık geçim fiyatı. 17 bin lira olan bu fiyatla bir hafta geçinebilir misiniz? Patronlar 17 bin lirayı gözünün önüne getirsin. 12 bin lira emekli maaşı, 17 bin lira minimum fiyat. Bu ülke iktisat siyasetini yaparken, toplumsal siyasetini da yapmalı.”
Yeni yılda taban fiyat ne kadar olacak? ‘İkisine de katılmıyorum’
Yeni yılda taban fiyatın ne oradan artırılması gerektiği istikametindeki bir soru üzerine Atalay, “Hedef enflasyon mu gerçekleşen enflasyon mu deniyor. İkisine de katılmıyorum. İkisi de yanlışsız ve uygun değil. Problemleri bir arada paylaşmak durumundayız. Istırapları dar gelirlilerin üzerine yıkmanın manası yok” dedi.
Asgari fiyat nasıl belirlenecek?
Atalay, 15 kişilik Minimum Fiyat Tespit Komitesi’nde TÜRK-İŞ’in 5 kişi ile temsil edildiğini belirterek, bu yıl da geçen yıl olduğu üzere TÜRK-İŞ heyetinde 4 emekçinin yer alacağını, Ramazan Ağar başkanlığındaki heyette bu yıl aşçı, kuaför, taşeron emekçi ve basın mensubunun olacağını duyurdu.
Türkiye’de taban fiyat düzeyini münasebet göstererek fabrikalarını minimum fiyatın daha düşük olduğu ülkelere taşıyanları da eleştiren Atalay, “O patronlar daha fazla kazanmanın sıkıntısında. Gittikleri yerlerde 100 dolara, 150 dolara insanları çalıştırıyorlar. Orada köle pazarı var. Birebirini bu ülkede uygulayamazsınız. Türkiye’de köle pazarı dün de olmadı, bugün de olamaz, olmaması da gerekiyor” halinde konuştu.
Asgari fiyat artırımı tahminleri
Asgari fiyat artırımı tartışmaları sürerken, farklı oranlardaki artırım senaryoları üzerinden yapılan hesaplamalar dikkat çekiyor. İşte 2025 taban fiyat artırımı varsayımları…
OVP’de 2025 yılı için belirlenen yüzde 17.5 enflasyon amacı doğrultusunda, minimum fiyat 19 bin 975 TL’ye yükselecek.
Merkez Bankası’nın yüzde 25 enflasyon gayesi baz alınarak bir artış yapılırsa, minimum fiyat 21 bin 252 TL düzeyine çıkacak.
Asgari fiyata yüzde 30 oranında bir artış gelmesi durumunda, yeni fiyat 22 bin 102 TL’ye ulaşacak.
Yüzde 40’lık bir artış öngörüsüyle, minimum fiyatın 23 bin 802 TL düzeyine yükselmesi bekleniyor.
Piyasalardaki genel beklenti olan yüzde 45 oranında bir artırım gerçekleşirse, taban fiyat 24 bin 650 TL olacak.
OVP çerçevesinde bedellendirilen yüzde 41.5 oranında bir artırım yapılması durumunda ise minimum fiyat 24 bin TL’yi aşarak 24 bin 50 TL düzeylerine ulaşacak.