Thomas Edison, adı ampul ve fonograf gibi ihtilal niteliğindeki icatlarla anılsa da, ömrünün son periyotlarında daha gizemli bir alana yöneldiği tez ediliyor. 1920’lerde Edison, mevtten sonra hayatın varlığını bilimsel olarak kanıtlayacak bir aygıt geliştirme eforuyla gündeme geldi. “Ruh Telefonu” ismini verdiği bu aygıt, ruhların fizikî dünyadaki varlığını tespit etmeyi amaçlıyordu.
Edison’un emeli, mistik inançlara dayalı ruh çağırma formüllerinden farklı olarak, ölülerin varlığını bilimsel araçlarla kanıtlamaktı. Lakin projeye dair pek az bilgi günümüze ulaştı.
Spiritüalizm hareketinin tesiri ve ruh telefonu
Edison’un yaşadığı devir, spiritüalizm hareketinin tepe yaptığı yıllardı. Beşerler medyumlar aracılığıyla ölülerle bağlantı kurmaya çalışıyor, ruh çağırma seansları düzenleniyordu. Bilim dünyasında dahi bu mistik inançlara ilgi duyanların sayısı azımsanmayacak kadar fazlaydı.
Edison, devrin bu atmosferinden etkilenmiş olabilir. Lakin onun “Ruh Telefonu” geliştirme gayesi, spiritüalistlerin inançlarının ötesine geçerek, mevt sonrası hayatın bilimsel ispatlarını bulmaktı.
Edison’un gizemli aygıtı: ‘Ruh telefonu’
Edison’un bu projeye dair ayrıntıları paylaşmaktan kaçındığı biliniyor. Vefatından sonra projeye dair rastgele bir prototip ya da somut bilgi bulunamadı. Ancak Edison’un günlüğünden elde edilen birtakım ipuçları, cihazın bir cins güç formunu algılamayı amaçladığını düşündürüyor.
Bazı kaynaklar, aygıtın ölülerin ruhlarının elektromanyetik dalgalar üzere bir enerji formu bıraktığını varsaydığını ve bu enerjiyi tespit etmeyi hedeflediğini öne sürüyor. Fakat bu tezler hiçbir vakit doğrulanamadı.
Bilim ve spiritüalizm ortasındaki ince çizgi
Edison’un “Ruh Telefonu” projesi, bilinen ve bilinmeyen ortasındaki hududu keşfetme gayreti olarak bedellendiriliyor. Bilim dünyasının o periyotta spiritüalizme aralıklı durması, Edison’un bu projeyi kapalılıkla yürütmesine neden olmuş olabilir. Bilim insanlarının alay konusu olmaktan kaçınmak için cihazın tasarımı ve işleyişine dair detayları açıklamadığı düşünülüyor.
Projenin gizemi hala çözülemedi
2015 yılında Fransız gazeteci Philippe Baudouin, Edison’un günlüğünün bir örneğini bulduğunu tez etti. Bu günlük, Edison’un nitekim de “Ruh Telefonu” üzerinde çalıştığını gösteren kimi ipuçları içeriyordu. Lakin aygıtın işleyişine dair somut bir bilgiye hâlâ ulaşılamadı.
Edison’un bu alandaki çalışmalarını tamamlayamadan hayata veda etmiş olabileceği düşünülüyor. Öte yandan, “Ruh Telefonu” projesinin hiçbir vakit gerçek manada hayata geçirilmediği ya da aygıtın fonksiyonelliğinin başarısız olduğu istikametindeki savlar da hala tartışılıyor.