Türkiye’de piyasaya sürülmeye çalışıldığı argüman edilen 50 ve 100 dolarlık banknotların yarattığı döviz alarmı sürüyor. Kapalıçarşı’da kimi döviz ofisleri para sayma makinelerinin gerçeklerinden ayırt edemediği banknotlarla ilgili iş yerlerine ikaz broşürleri bile astı. Kelam konusu 50 ve 100 dolarlık düzmece banknotların para sayma makineleri ve hatta ATM’lerden bile geçebildiği söyleniyor. Piyasaya birinci geçersiz paraların Güneydoğu hududundan geldiği savlar ortasında yer alırken toplam meblağın ise 600 milyon dolar olabileceği konuşuluyor.
Öte yandan İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, düzmece dolar basımı ve dağıtımı mevzularının araştırılması emeliyle soruşturma başlattı. Merkez Bankası, sahteciliğe karşı isimli mercilerle çalışma yürüttüğünü ve gerekli yönlendirmeleri yaptığını açıkladı. Bankalar Birliği, ATM ve para sayma makinelerinde güncellemelerin yapıldığını duyurdu.
Sahte dolar raporu: Sıra ve seri numara bilgileri verilmiş
Hürriyet’in aktardığına nazaran, 50 dolarlar üzerinden artan dolandırıcılık hadiseleri, Merkez Bankası’nın (TCMB) 20 Kasım’da hazırladığı bir raporla da teyit edildi. Raporda şu tespit yer aldı: “Banknotlarda yapılan teknik incelemeler sonucunda geçersiz 50 Amerikan Doları banknotların banknot kağıtlarının yıpranmamış ve pak halde olduğu, güvenlik özellikleri ve tasarım ögeleri açısından yepyeni 50 Amerikan Doları banknotlara emsal ve uydurma olarak üretildiği, bilhassa makineleri aldatmaya yönelik özellikler taşıdığı tespit edildi.”
50 dolarlık banknotun sıra ve seri numaraları
Raporda, ‘bankacılık sistemine duyulan itimadın zedelenmemesi ve vatandaşların mağdur olmaması için bankalar tarafından sahtecilik konusunda azami dikkat ve itina gösterilmesinin büyük değer arz ettiğinin vurgulandığı’ belirtildi. Merkez Bankası raporunda ayrıyeten, 232 adet geçersiz 50 dolarlık banknotun sıra ve seri numaralarına yönelik bilgilere de yer verildiği öğrenildi.
Raporda birtakım uydurma dolar kupürleri ve özellikleri de yer aldı. Uydurma doların özellikleri ise şöyle:
Sahteciliğinden kuşku edilen kupürlerin kağıdının pak durumda olduğu, kalitesinin orta derecede olduğu, mavi ve kırmızı renkte kılcal liflerin baskı yoluyla taklit edildiği, birtakım kupürlerde UV ışık altında parlama veren kılcal lif imgesi oluşturulduğu tespit edildi.
Manyetik özelliği açısından; yepyenisi ile birebir alanlarda manyetik özellik taşıdığı, ATM ve para sayma makinesi vb. aygıtlarını aldatmaya yönelik taklit edildiği tespit edildi.
Baskı özelliklerini belirlemek üzere yapılan incelemede; ofset ve lazer baskı tekniği kullanılarak görsel kalitesi düzgün derecede üretildiği, ön yüz siyah intaglio baskı alanlarının manyetik özellik içeren mürekkep ile taban ve art yüz görselinin ise manyetik olmayan mürekkep ile basılmış olduğu, mikro ve küçük yazılarının bulunduğu ve orta-üst derecede taklit edildiği, seri-sıra numara baskısının lazer baskı tekniği ile üretildiği belirtildi.
OVI baskısının taklit edildiği fakat renk değişiminin orta derecede olduğu değerlendirildi.
Emniyet şeridi özelliklerini belirlemek üzere yapılan incelemede; kupürlerin iki katman halinde üretildiği, emniyet şeritlerinin katmanlar ortasına yerleştirildiği, görsel olarak aldatma iğfal kabiliyetinin güzel derecede olduğu, katmanlar ortasına yerleştirilmiş olan emniyet şeridinin UV ışık altında parlama yapmadığı lakin kağıt yüzeyine baskı yoluyla UV ışık altında seri renkte parlama özelliği bulunan şerit biçiminde baskı yapıldığı tespit edildi.