2024 yılında Hazine ve Maliye Bakanlığı, kira gelirlerini beyan etmeyen konut sahiplerini mercek altına aldı. Bakanlık, kayıt dışı ekonomiyi azaltmak emeliyle çapraz sorgulamalar ve yerinde kontrollerle kapsamlı bir inceleme başlattı. Vergi daireleri, eksik beyan tespit edilen mesken sahiplerine banka dökümleriyle birlikte tebligat göndermeye devam ediyor.
Tebligatlar ve çapraz sorgulama süreci
Gayrimenkul uzmanlarına nazaran, kontrollerde Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü kayıtları, DASK poliçeleri, elektrik, doğal gaz ve su abonelikleri üzere birçok data çapraz sorgulama yöntemiyle inceleniyor. Kiracıların ikamet adreslerinden, taşınmaz sahiplerinin kayıtlarına kadar yapılan incelemelerde, eksik beyanlar tespit ediliyor ve tebligatlar gönderiliyor.
Banka hesap hareketlerinden tespit
Hazine ve Maliye Bakanlığı, ev sahiplerinin banka hesap hareketlerini de ayrıntılı olarak inceliyor. Kira açıklaması belirtilmese bile sistemli aralıklarla yapılan para transferleri, kira geliri olarak bedellendiriliyor. Kontrollerde, bu gelirlerin beyan edilip edilmediği denetim ediliyor.
Vergi beyanında eksiklik cezaları
Kira gelirini vaktinde beyan etmeyen mükellefler, şu yaptırımlarla karşılaşıyor:
2024 yılı prestijiyle kira gelirleri için uygulanan istisna meblağı 33 bin TL olarak belirlendi. Bu meblağın üzerindeki gelirler için vergi ödenmesi gerekiyor.
Gönüllü beyan avantaj sağlıyor
Uzmanlara nazaran, tespit öncesi istekli beyan yapan mükellefler kıymetli avantajlar elde edebiliyor. Şayet konut sahipleri, kira gelirlerini resmi tespit yapılmadan beyan ederse:
Resmi tespit sonrası yapılan beyanlarda ise daha yüksek oranda vergi ve cezalar uygulanıyor.
Beyan periyodu ne vakit başlıyor?
Kira gelirlerine ait beyannameler, tahsilatın gerçekleştiği yılı takip eden yılın 31 Mart tarihine kadar verilmek zorunda. Örneğin:
Kayıt dışı ekonomiyi azaltma hedefi
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yürüttüğü kontrollerin temel hedefi, kayıt dışı ekonomiyi azaltmak ve kamu gelirlerini artırmak. Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı, “7 milyon kiracının olduğu Türkiye’de kira beyannamesi veren mükellef sayısı sırf 3 milyon. Bu tablo kayıt dışılıkla uğraşta atılması gereken adımların değerini gösteriyor,” dedi.