Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Kısa vadeli dünya iktisadının görünümüne bakarsanız, Türkiye’nin lehine trendler içeriyor, uzun vadeli trendlere bakarsanız yapısal problemler var fakat Türkiye’nin burada da avantajları var. Münasebetiyle karamsar olmamız için hiçbir sebep yok” dedi.
Küresel iktisattaki durumda Türkiye için değerli birkaç ana konu olduğunun altını çizen Şimşek, Türkiye’nin ana ticaret ortaklarından Avrupa Birliği, Ortadoğu, Kuzey Afrika, Orta Asya üzere bölgelerde iktisadın canlanmasının Türkiye için uygun bir gelişme olduğunu anlattı.
Şimşek, başka yandan dünyada enflasyonun düştüğüne ve münasebetiyle global finansal şartların daha destekleyici hale geldiğine dikkati çekerek şu cümleleri kaydetti:
2025’te bu da Türkiye açısından olumlu. Emtia fiyatlarında bir artış öngörülmüyor, bu da bizim için destekleyici. Son olarak önemli jeopolitik gelişmeler var. Ticarette parçalanma riskleri var, yani korumacılık riskleri var ama Türkiye’nin artan stratejik kıymetinin ön plana çıktığı bir yıla girmek üzereyiz. Türkiye’nin esasen stratejik kıymetini biliyoruz lakin dünyada da daha çok takdir edilecek, bu yalnızca güneyimizdeki gelişmelerle alakalı değil. Hasebiyle büyük fotoğraf bu türlü bir fotoğraf. Global ticarette 2023’e nazaran bir toparlanma var, devam etmesi bekleniyor. Belirsizlikler var lakin öngörüler bu tarafta. Bilhassa bizim ana ticaret ortaklarımız Avrupa Birliği, Orta Doğu, Kuzey Afrika’da 2023’e nazaran, 2024’e nazaran, 2025’te daha yüksek bir büyüme öngörüsü kelam konusu. Tekrar global enflasyon aşağı iniyor, bu da global finansal şartları düzgünleştiriyor. Bu da OVP’yi destekleyici bir durum. Jeopolitik gerginlikler var fakat finansal piyasalarda gerilime yol açmıyor.
‘Türkiye epey avantajlı’
Son bir iki haftadır Brezilya’da olup bitenlerin gelişmekte olan ülkelere ait bir ölçü tedirginlik yarattığını anımsatan Şimşek, ABD’de yeni idarenin atacağı adımlara ait de bir kadro belirsizliklerin bulunduğunu lisana getirerek tüm bunlara karşın genel manada çok büyük bir gerilim olmadığını lisana getirdi.
Şimşek, uzun vadede global ekonomiyi bekleyen önemli yapısal hususlar bulunduğunu ve bunlara kolaycı tahliller olmadığını vurgulayarak konuşmasını şu cümleler ile sürdürdü:
Küresel büyüme, global finansal kriz öncesi güçlüydü. Global finansal kriz sonrası düşük bir patikaya oturdu, muhtemelen bu düşük büyümeden güç çıkarız zira global ticaret, global büyümenin kıymetli motorlarından bir tanesi. Global ticarette maalesef korumacılık yani dediğimiz parçalanma devam ediyor, bu büyümeyi sınırlıyor. Dünyada önemli bir borçluluk kelam konusu. Global ulusal gelire oran olarak global borç yüzde 300’lerin üzerinde. Faiz düşükken borç çok, tahminen kıymetli bir sorun değil lakin uzun vadeli faizler yüksek seyrederken o vakit probleme dönüşebiliyor. Birçok ülkede bu sorun var lakin Türkiye toplam borçlulukta yahut kamu borçluluğunda ulusal gelire oran olarak dünyanın en düzgün ülkeleri ortasında.
Gelişmekte olan ülkelerde ortalama toplam borcun ulusal gelire oranı Türkiye’de yüzde 95 iken bize misal ülkelerde ortalama yüzde 245. Türkiye’nin kamu borcunun ulusal gelire oranı yüzde 26 iken bize misal ülkelerde yüzde 70 civarı. Bu açıdan Türkiye hayli avantajlı. Ticarette korumacılık artsa bile Türkiye, Avrupa Birliği’yle ve öbür 27 ek ülkeyle, toplamda 54 ülkeyle kurala dayalı özgür ticaret mutabakatları çerçevesinde ticaret yaptığı için avantajlı. Bizim ihracatımızın yüzde 62’si bizim hür ticaret muahedeleri olan ülkelere. Bu da aslında bizi bir ölçü korunaklı hale getiriyor.
‘Kısa vadeli dünya iktisadı Türkiye’nin lehine trendler içeriyor’
Türkiye’nin ticaretinin neredeyse yüzde 75’inin dost ya da özgür ticaret muahedesi olan ülkelerle olmasının ülkeye büyük avantaj sağladığının altını çizen Şimşek, dünyada önemli yapısal meseleler olsa da bu problemlerde Türkiye’nin avantajları bulunduğunu söyledi.
Bakan Şimşek, “Dünya nüfusu çok süratli yaşlanıyor, bizde de doğurganlık oranı çok dramatik formda düşmeye başladı, ona yönelik önlemler alacağız, ıslahatlar yapacağız lakin tekrar de çalışma çağındaki nüfus prestijiyle Türkiye kendisine benzeyen ülkelere, yani orta üst gelir kümesi ülkelere nazaran hala çalışma çağındaki nüfusun arttığı bir ülke” sözlerini kullandı.
Türkiye’de nüfusun yarısını bayanların oluşturduğuna işaret eden Şimşek, “Kadınlar ortasında işgücüne iştirak oranı Türkiye’de maalesef düşük. OECD ortalamasına çıkacak olursak ki çıkmak için de ıslahat yapacağız, Türkiye’nin o manada demografik avantajı devam edecek” dedi.
Yapay zeka hazırlık endeksi, yeşil dönüşüm üzere bahislerde da Türkiye’de yapılan çalışmalar ve yapılacak çalışmalar hakkında bilgi veren Şimşek, şu cümleleri kaydetti: