Türkiye, yıllardır kaçırılan tarihi yapıtlarının peşini bırakmıyor. Son 22 yılda toplam 12 bin 213 tarihi eser ‘topraklarına’ kavuşurken, artık de Danimarka’nın NY Carlsberg Glyptotek Müzesi‘nde sergilenen Roma İmparatoru Septimius Severus heykel başı, 60 yıl sonra Türkiye’ye dönüyor. Kaç tane tarihi eser Türkiye’ye geri getirildi? Septimus Severus heykeli nasıl Danimarka’ya gitti?
Kültür ve Turizm Bakanlığı, Burdur Boubon Antik Kenti kökenli Septimius Severus heykel başı, Danimarka’nın NY Carlsberg Glyptotek Müzesi tarafından Türkiye’ye iade ediliyor. Yaklaşık 60 yıl ortadan sonra ilişkin olduğu topraklara dönen Septimius Severus heykel başı eser, Roma sanatının ayrıntılara verdiği değeri ve periyodun liderlik sembollerini yansıtan ender yapıtlardan biri olarak kabul ediliyor.
Sanat sinsarı müzeye sattı
Burdur’da yer alan Boubon Antik Kenti, Roma İmparatorluğu periyodunun görkemli yapılarından izler taşıyan değerli bir merkez olarak biliniyor. Milattan sonra 193-211 yılları ortasında karar süren Roma İmparatoru Septimius Severus’a ilişkin bronz heykel başı, 1960’lı yıllarda Boubon Antik Kenti’nde gerçekleştirilen yasa dışı hafriyatlar sırasında yurt dışına çıkarıldı. 1970’de sanat simsarı Robert Hecht Jr. tarafından Danimarka’daki Glyptotek Müzesi’ne satılan eser, 1979’da müzede bulunan gövdesiyle birleştirildi.
En çok eser ABD’den getirildi
Burdur Boubon Antik Kenti’nden kaçırılan yapıtların sırf Avrupa değil, ABD’ye gönderildiği de biliniyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Manhattan Bölge Savcılığı ile yaptığı işbirliğiyle, geçen yıllarda Boubon kökenli Lucius Verus, Septimius Severus, Genç İmparator ve Giysili Bayan heykellerinin yanı sıra İmparator Caracalla’ya atfedilen iki büst ve devrin değerli şahsiyetlerine ilişkin beş baş ile bir bronz bayan büstünün ABD’den Türkiye’ye iadesini sağlamıştı.
Diplomatik alakalar tahlili getirdi
Septimius Severus heykel başının iade süreci, Kopenhag Türkiye Büyükelçiliği ve Kültür ve Turizm Bakanlığının sunduğu dokümanlar ve bilimsel ispatlar doğrultusunda, Glyptotek Müzesi’nin etik kıymetlere dayalı kararıyla sonuçlandı. Müze Müdürü Gertrud Hvidberg-Hansen, “Kaçak kazılarla elde edilen bu yapıtın ilişkin olduğu topraklara dönmesi, müzecilik prensipleri ve etik bedeller açısından kıymetli bir adımdır.” tabirlerini kullandı.
Ayrıca, Boubon kökenli yapıtlarla Pisidia Bölgesi’ne ilişkin düver pişmiş toprak levhalarının iadesine de karar verildi. 1960’lı yıllarda yapılan kaçak kazılarla yurt dışına çıkarılan bu levhaların, bölgenin kültürel mirası açısından kritik bir kıymete sahip olduğu biliniyor.
Kaç tane tarihi eser geri getirildi?
Boubon Antik Kenti’nden yaklaşık 60 yıl evvel kaçırılan Septimius Severus heykel başı, kısa müddet içinde Türkiye’de sergilenmeye başlanacak.
2024 yılı içerisinde Türkiye’ye iadesi sağlanan eser sayısı bu heykel başı ile birlikte 94’e ulaşırken, 2018-2024 yılları ortasında toplam 7 bin 898 eser ve 2002-2024 yılları ortasında ise toplam 12 bin 213 eser yurt dışından ülkeye kazandırıldı.