Yalnızlığın fiziksel ve ruhsal sıhhat üzerindeki olumsuz etkileri uzun vakittir bilinse de, bilim insanları bu kontağın altında yatan biyolojik düzeneklere dair yeni datalar sunuyor. Araştırmalar, yalnızlığın ve toplumsal izolasyonun, çeşitli hastalıklarla ve hatta mevtle bağlantılı birtakım protein düzeylerini etkileyebileceğini ortaya koydu.
Cambridge Üniversitesi araştırmacıları, Dünya Sıhhat Örgütü’nün yalnızlık ve toplumsal izolasyonu global bir sorun olarak tanımladığını belirterek, ‘yalnızlığın yalnızca ruhsal sıhhat için değil, fizikî sıhhat için de kıymetli bir risk faktörü olduğunu, İnsanların toplumsal bağlarını muhafazası gerektiğini’ vurguluyor.
42 bin kişilik data incelendi
Araştırmacılar, İngiltere Biobank projesine katılan 42 bin kişinin bilgilerini analiz ederek, yalnızlık yahut toplumsal izolasyon bildiren bireylerin kanındaki protein düzeylerini inceledi. İştirakçilerin yüzde 9.3’ü toplumsal izolasyon yaşadığını, yüzde 6.4’ü ise yalnızlık hissettiğini belirtti.
Analizlerde, yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, sigara ve alkol tüketimi üzere faktörler göz önüne alındı. Sonuçlar, toplumsal izolasyon ile alakalı 175, yalnızlıkla bağlantılı ise 26 proteini ortaya koydu. Bu proteinlerin büyük çoğunluğu, inflamasyon, antiviral karşılıklar ve bağışıklık sistemiyle irtibatlıydı.
Yalnızlık ve mevt riski ortasındaki bağlantı
Araştırmacılar, 14 yıllık sıhhat bilgilerini incelediklerinde, bu proteinlerin yüzde 90’ının vefat riskiyle, yüzde 50’sinin ise kalp damar hastalıkları, tip 2 diyabet ve felç ile alakalı olduğunu tespit etti. Dr. Chun Shen liderliğindeki grup, Mendel randomizasyonu ismi verilen bir prosedürle genetik varyantların bu protein düzeylerini ve yalnızlığı nasıl etkilediğini inceledi. Sonuçlar, yalnızlığın beş protein düzeyini etkilediğini, bu proteinlerin inflamasyon ve metabolik süreçlerle irtibatlı olduğunu ortaya koydu.
Bu beş proteinin, yalnızlık ile kardiyovasküler hastalıklar, felç ve mevt ortasındaki bağlantının bir kısmını açıkladığı belirtilirken, dördünün beynin duygusal ve toplumsal süreçlerle ilgili bölgelerinde değişikliklere yol açtığı saptandı.
Yalnızla uğraş için ne yapmalı?
Araştırmaya dahil olmayan Helsinki Üniversitesi’nden Prof. Marko Elovainio, çalışmanın yalnızlık ve sıhhat ortasındaki biyolojik mekanizmayı aydınlattığını belirterek, gerilimle alakalı sıhhat davranışlarının da bu süreci etkileyebileceğini söyledi. Elovainio, “Aşırı alkol tüketimi ve düşük fizikî aktivite üzere davranışlar, hem yalnızlığın tesirlerini artırıyor hem de protein düzeylerindeki değişimlere neden oluyor olabilir” dedi.
Elovainio’ya nazaran, yalnızlığın sıhhat üzerindeki olumsuz tesirlerini azaltmak için toplumun daha tesirli toplumsal siyasetler geliştirmesi gerek ve “Davranışsal değişiklikler, protein düzeylerini gaye almaktan daha uygulanabilir bir tahlil olabilir” diye ekliyor.