TBMM Genel Kurulu’nda Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 2025 yılı bütçelerinin görüşmelerine devam edildi.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 2025 Merkezi İdare Bütçe ve 2023 Kesin Hesap Kanun Teklifi görüşmelerine katıldı ve milletvekillerine sunum yaptı.
Şimşek, konuşmasında kur muhafazalı mevduatın 68 haftadır kesintisiz bir formda düştüğünü hatırlatarak, “Kur muhafazalı mevduat stoku geçen sene tepe 3.4 trilyon liraydı. Bugün itibariyle 1.2 trilyon liranın altına düşmüş durumda. 2024 mevduat faizi ortalama yüzde 54.6. Lakin kur artışı bunun yarısı bile değil. Münasebetiyle 2024 yılında devam eden KKM hesaplarından rastgele bir ziyan kelam konusu değildir” dedi.
Şimşek, sarsıntı harcamalarına karşın bütçe açığını denetim altına aldıklarını ve düşürmeye başladıklarını tabir ederek şunları söyledi:
“Bakın 2023 yılında ve 2024 yılında bugünkü fiyatlarda zelzele yaralarını sarmak için 2.6 trilyon lira para harcadık. Bugünkü kurla 75 milyar dolara denk geliyor. Aldığımız harcama ve gelir önlemleriyle 2023 yılı bütçe açığını ulusal gelire oran olarak yüzde 5.2’de tuttuk. Gelişmekte ülkelerde bu oran geçen sene yüzde 5.3’tü. Ülkemizde zelzele hariç açığın ulusal gelire oranı geçen sene yüzde 1.6. Gelişmekte olan ülkelerde yüzde 5.3. Bütçe açının ulusal gelire oranını bu sene biz yüzde 4.9, 2025 yılında ise yüzde 3.1 indirmeyi hedefliyoruz. Finansman gereksiniminin azalmasıyla borç ve faiz yükü artışını da bundan sonra sınırlayacağız. Evet bu sene üç büyük kredi kuruluşu tarafından notu iki kademe birden artan dünyada tek ülkeyiz”
Şimşek, 2024 ikinci yarısından sonra uyguladıkları program sayesinde önemli kazanımları olduğunu söyleyerek şu değerlendirmede bulundu:
“Öncelikle makro finansal istikrarı güçlendirdik. İktisatta tekrar dengelenmeyi sağladık. Şoklara karşı dağınıklığımızı arttırdık. Burada olağan ki ticari açığın ulusal gelire oran olarak yüzde 5.5 civarından yüzde teğin altına inmesi olması kıymetlidir. Memleketler arası rezervlerimizi arttırdık. Brüt rezervlerimiz 98.5 milyar dolardan 6 Aralık itibariyle 159.4 dolara çıktı. Swap hariç net rezervlerimiz yaklaşık 109 milyar dolar artışla 48.3 milyar dolara yükseldi. Zira o sayı doğal burada argümanlardan bir tanesi bunun üzerinden sağlandığı tarafı de bu yanlışsız değil. Bu artışın üçte ikisinden fazlası uzun vadeli maliyetli dış kaynak artı. Türkiye’deki portföy tercihlerinden kaynaklandı. Münasebetiyle bütün portföy yatırımları yani hepsine carry trade deseniz ki bir kısmı on yıl vadeli, beş yıl vadeli, iki yıl vadelidir, onların hepsine dahi deseniz bunların rezerv artışındaki hissesi üçte bir seviyesinin altındadır. Memleketler arası tanıma nazaran rezerv yeterliğini sağlamış durumdayız.”
Bakan Şimşek Türk Lirası’na itimadı kazandırdıklarını şöyle açıkladı:
“Son bir buçuk yılda ülke risk primimiz dört yüz elli bas puandan fazla düştü. Birebir periyotta gelişmekte olan ülkelerdeki risk primindeki düşüş bunun onda biridir. Bir program yoksa program başarılı bir biçimde uygulanmıyorsa bir ülkenin risk primi kendisine emsal ülkelerden nasıl oluyor da birebir devirde on kattan fazla düşüyor diye sormak lazım. Bu program öncesinde on yıl vadeli gösterge tahvilimizin maliyeti yüzde onun üzerindeyken bugün yüzde 7 civarına düşmüş. Yani Türkiye’nin dış kaynak maliyeti yüzde 30 düşmüştür. Real bölüm ve bankalarımız çok daha uygun şartlarda finansmana erişiyor. En kıymetlisi Türk Lirası’na itimadı kazandırdık.”
