Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Ekonomik Büyüme ve Güç: Geleceğin İktisadını Şekillendirmek temasıyla düzenlenen IICEC Konferansı’nda konuştu. Bakan Şimşek Türkiye’de ciddi bir hayat pahalılığı sorunu olduğunu belirterek “Programın temel maksatlarından biri, ana gayesi fiyat istikrarını sağlamaktır” diye konuştu. Bakan Şimşek, piyasalara kur mesajı verdi. Şimşek, “Net bir biçimde bizim ne üstü örtük, ne de açık bir kur amacımız yok, piyasalara bu mesajım” dedi.
Bakan Şimşek’in açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
“Dost ülkelerden tedarik değerini müdafaaya devam ediyor, ABD’deki yeni idare ile bu daha da değer kazanabilir, Türkiye bundan az etkilenebilir. Borç kaynaklı global gerilim artacak, pek çok ülkenin borç faizine yaptığı ödemeler, kritik alanlara yapılanların üzerinde.
‘Bir iki yıl içerisinde yüksek gelirli ülkeler kümesine girme potansiyelimiz var’
Türkiye, yaşlanmadan zenginleşme fırsat penceresine hala sahip. Türkiye gelişmekte olan ülkeler ortasında uygun pozisyonda. Dijital altyapıya yatırım yapacağız.
Bir iki yıl içerisinde yüksek gelirli ülkeler kümesine girme potansiyelimiz var. Kişi başı milli gelirde Avrupa Birliği ülkelerine yakınsıyoruz. Gelirdeki artış enflasyonla uğraşın kıymetini bir kere daha vurguluyor. Programımıza sabır ve kararlılıkla sürdürüyoruz. Büyüme potansiyelimiz hala yüksek. Borçluluk oranımız düşük. Dezenflasyonla birlikte çok daha âlâ finansal şartlarla karşılaşacağız.
Reformlar için mali alan oluşturuyoruz. Vatandaşın hayat pahalılığından şikayetleri var, problemleri biliyoruz, sizleri duyuyoruz, kısa vadede natürel ki yavaşlama var fakat uzun vadede hiçbir tereddüt yok. 2024 Kasım prestijiyle yenilenebilir gücün, üretimdeki payı %48’lere çıkmış, kurulu kapasitedeki hissesi da yüzde 59; G20 ülkeler ortasında da düzgün bir noktadayız. Önümüzdeki periyotta önemli bir yatırım ile Türkiye’nin yenilenebilir güç alanında hızlanmasını bekliyoruz, kesimin önünü açacak düzenlemeler yapacağız. Önümüzdeki devirde Güç Bakanlığımızın güç verimliliği yatırımları da sürat kazanacak. Nükleer kapasitemizi artıracağız, inşa halinde bir kapasite var, kâfi değil, 3-4 katı yatırım arayışımız var.
Elektrikli araçları destekliyoruz, 2023’te muazzam bir çıkış yaşandı, dışarıdan yatırımlarla daha da büyüyecek, Türkiye burada da geride değil. Karbon emisyonlarında bize akran ülkelerden daha düşüğüz, dünya ortalamasının bir tık üzerindeyiz, önemli bir sanayi ülkesiyiz, geçen yıl karbon emisyonunda azalma var, Türkiye yanlışsız yolda. İstikrar ve ıslahat programının hala çalışıyor, programın son maksadı sürdürülebilir yüksek büyüme ve daha adil bir gelir dağılımı. Gelecek sene yüzde 2’ye çıkar mı diye telaşlıyız, petrol düşük kalacaksa cari açıktaki iyileşmemiz süreksiz bir düzgünleşme değildir. Orta vadede yapısal dönüşüm ile biz cari fazlaya geçebiliriz.
Rezerv konusu; geçen yıl bir telaş konusuydu, artık bir telaş konusu olmaktan çıktı. Net rezerv 50 milyar doların üzerine geldi, epey âlâ bir düzey, hasebiyle Türkiye rezerv konusunu kaygı olmaktan çıkardı, alışılmış ki yanlışsız siyasetleri devam ettirirsek bu rezervler kalır, devam ettireceğiz. Rezerve yeterliliğini memleketler arası standartlara nazaran Aralık prestijiyle yakalamış durumdayız. Sıcak para üzerinden bu program çalışıyor, diyorlar, o denli bir şey yok, bizim rezerv birikimimizin 3’te 2’sinden fazlası orta-uzun vadeli kaynaklar ve Türkiye içindeki portföy tercihlerinden kaynaklanıyor. Portföy yatırımlarının hepsi çok sıcak değil, hasebiyle net bir formda bizim ne üstü örtük ne de açık bir kur gayemiz yok, piyasalara bu mesajım.
‘Kur maksadımız yok’
Kur gayemiz yok, olamaz da, bu sene önemli fon akışı oldu, 110 milyar dolar döviz almak zorunda kaldık, buna karşın yönettik, fon akışını yönetmek bambaşka bir maharet setini gerektiriyor, Merkez Bankamız bu mevzuda uygun bir iş yürüttü. KKM’den çıkış sürüyor, devam edecek. Ülkemizin risk primi bize misal ülkelere nazaran 10-11 kat daha süratli düştü. Programın içeride ve dışarıda karşılığı olmazsa bu risk primi güzelleşmesi olabilir mi?. Gerçek manada karşılığı olan bir program var ve sonuç alıyoruz. Hazine’nin dış borçlanma maliyetleri, Türkiye 227 baz puan, Türkiye’nin 428 baz puan düşmüş, Türkiye’nin borçlanma maliyetleri düşmüş, gerçek bölümün de düşmüş. CDS’lerdeki düşüş 5 yıl bugünkü haliyle devam ederse yıllık 7 milyar dolar dış borç faizinden tasarruf sağlayacağız. Türkiye’de önemli bir enflasyon ve hayat pahalılığı sorunu var. Programın temel amaçlarından biri, ana maksadı fiyat istikrarını sağlamaktır.
Hizmet enflasyonundaki katılık vardı, vakitle çözülür, çözülmeye başladı, 2025 bu manada çok daha destekleyici olacak, temel mal enflasyonu yüzde 29, besin dahil mal enflasyonu yüzde 40’ın altı, enflasyonda önemli düşüş var ve bu düşüş devam edecek. Büyük resme bakarsanız dezenflasyon başladı ve devam edecek. Piyasa beklentilerine, hanehalkı beklentilerine olağan ki değer veriyoruz.”