Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, 12 vilayette doğurganlık ve anne babalık fikrine ait saha araştırmalarının başlatıldığını belirterek, “Böylece, nesiller ortası farklılıkların kök nedenlerini daha düzgün anlamayı ve toplumumuzun gereksinimlerine uygun toplumsal siyasetler üretmeyi hedefliyoruz” dedi.
Doğurganlık suratının düştüğünü, yaşlı nüfus oranının yükseldiğini kaydeden Bakan Göktaş, dünya genelinde ortalama 2.32 olan doğurganlık suratının, Türkiye’de 1.51’e gerilediğini, 65 yaş üstü yaşlı nüfus oranının ise yüzde 10’u geçtiğini söyledi.
‘Bireysellik, cinsiyetsizleştirme, aile kurumunu zayıflatıyor ve insanı yalnızlaştırıyor’
Türkiye’de, 1960’lı yıllardan itibaren benimsenen nüfusu denetim altına almaya yönelik siyasetlerin demografik yapıda değişimler meydana getirdiğini aktaran Göktaş, kelamlarını şöyle sürdürdü:
Bu durumun önüne geçmek ismine 2007’den bugüne hazırlanan kalkınma planlarımızda nüfus takviyeli siyasetler, vazgeçilmez bir öge haline geldi. Nüfusu destekleyen siyasetlerle verimli sonuçlara ulaşmak, hiç elbet uzun ve kararlılık gerektiren bir süreç. Bu süreçte şimdiki kaidelere hakim olmak da büyük kıymet arz ediyor.
Bugün nüfus dinamizmindeki düşüş, toplumsal değişimlerle paralel bir seyir çiziyor. Kişisellik, cinsiyetsizleştirme, aile kurumunu zayıflatıyor ve insanı yalnızlaştırıyor. Evlilik, çocuk sahibi olmak artık günümüz beşerinin öncelikler sıralamasında çok geri planda kaldı. Doğurganlık suratındaki düşüşün, yalnızca ekonomik sebeplerle açıklanmayacağını hepimiz biliyoruz. Çünkü refah seviyesi yüksek toplumlarda doğurganlık suratı düşme eğilimini sürdürüyor. Bu manada nüfus siyasetlerinin gerçekçi ve çok taraflı bir bakış açısıyla belirlenmesi gerektiğini düşünüyoruz.
Bakan Göktaş, eğitim ve nüfusu güçlendirmek için bütüncül stratejilerle ilerlemenin kıymetli olduğuna inandıklarını lisana getirdi.
‘İlk evlilik yaşı erkeklerde 28.3, bayanlarda ise yüzde 25.7 düzeyinde’
Küresel ölçekteki eğilime paralel olarak Türkiye’de de evliliklerin ve doğum oranlarının giderek azaldığını vurgulayan Göktaş, şunları kaydetti:
İlk evlilik yaşı erkeklerde 28.3, bayanlarda ise yüzde 25.7 seviyesinde. Birinci doğumda ortalama anne yaşı 27’ye ulaşmış durumda. Evlenme ve birinci anne olma yaşının yükselmesi, doğal olarak doğurganlık suratının düşmesine ve doğumların azalmasına da sebep oluyor. 2014 yılında 1 milyon 351 bin olan doğum sayısı, 2023 yılında 958 bin 408’e düşmüş. Yani 10 yılda doğum oranları yıl bazında yaklaşık 400 bin düzeyinde azalma göstermiştir.
2008 ve 2023 yılları ortasındaki binde 1,4 olan boşanma oranları, 2,01’e yükselmiştir. Birçok değişkenden etkilenen bu oranların uygunlaşması için büyük bir uğraşla, kararlılıkla çalışıyoruz. Çünkü demografik yapımızın, az evvel de vurguladığım üzere kısa, orta ve uzun vadede istihdam, toplumsal güvenlik, bakım, iktisat, savunma üzere birçok alanda, sürdürülebilir kalkınma açısından problemlere yol açabileceğini görüyoruz. Biz de bugün ulaştığımız refah seviyesini korumak ismine somut adımlar atıyoruz.
‘Geçmişte başörtüsü nedeniyle birçok bayanın, eğitim, istihdam ve temsiliyetten uzaklaştırıldı’
Bakan Göktaş, bayanları kısıtlayan, eğitim ve çalışma hayatında emeklerini değersizleştiren her türlü ayrımcılıkla da güçlü bir çaba yürüttüklerini söyledi.
Geçmişte başörtüsü nedeniyle birçok bayanın, eğitim, istihdam ve temsiliyetten uzaklaştırıldığına dikkati çeken Göktaş, “Kadınlar bugün hayatın her alanında faal rol alıyor. Türk bayanları artık eşit hak, fırsat ve imkanlardan adil bir formda yararlanıyor. Bayanlar hayatın her alanında güçlenirken temsiliyetlerini de her geçen gün güçlendiriyor” tabirlerini kullandı.
Kadınların güçlenmesini hem toplumun hem ailelerin güçlenmesi olarak gördüklerinin altını çizen Göktaş, “Güçlü sağlıklı ailelerin tüm bayanlarıyla, aile üyeleriyle toplumsal refahın anahtarı olduğuna inanıyoruz” diye konuştu.