İstanbul’un artan trafik problemine tahlil bulmak için “İstanbul Sürdürülebilir Kentsel Ulaşım Planı (SKUP)” kapsamında hazırlanan uygulamalar hayata geçiriliyor. Planın bir modülü olan “Trafik Sıkışıklığı Fiyatlandırması” ile araç sahipleri, makul bölgeler için giriş ücreti ödeyecek. Birinci uygulama alanı olarak Eminönü seçildi, akabinde Kadıköy pilot projeye dâhil edilecek.
2030’da trafik yoğunluğu yüzde 10 azalacak
Plan kapsamında, trafik sıkışıklığını azaltmak için birçok yenilikçi tahlil hedefleniyor:
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, planın Türkiye’nin birinci sürdürülebilir kentsel ulaşım planı olduğunu ve çevreci ulaşımı teşvik edecek tahliller içerdiğini belirtti.
Eminönü ve Kadıköy pilot bölgeler seçildi
Pilot uygulama olarak seçilen Eminönü, yaklaşık 6 kilometrekarelik bir alanda sisteme dâhil edilecek. Akabinde, Kadıköy’ün Moda bölgesi uygulamaya katılacak. Düşük Salım Bölgeleri ile etrafa ziyan veren araçlar için daha yüksek bir fiyat talep edilecek, etraf dostu araçlar ise düşük tarife avantajından faydalanabilecek.
Trafik bilgileri: İstanbul’da kaybedilen 104 saat
TomTom Trafik Endeksi datalarına nazaran, İstanbul dünya genelinde trafik yoğunluğu sıralamasında 65. sırada yer aldı.
Bu bilgilere nazaran, İstanbul’un yanı sıra Gaziantep ve Ankara da trafik sıkışıklığı açısından dikkat çeken kentler ortasında.
‘Ücretli giriş toplu taşımayı artıracak’
İstanbul Bilgi Üniversitesi İktisat Bölümü’nden Prof. Dr. Ayşe Uyduranoğlu, sistemin daha evvel Londra, Stockholm ve Milan üzere kentlerde uygulandığını ve başarılı sonuçlar verdiğini belirtti. Uygulamanın kimi kentlerde trafik yoğunluğunu yüzde 40’a kadar azalttığını söz eden Uyduranoğlu, toplu taşıma kullanımında ise yüzde 5-10 oranında artış yaşandığını vurguladı.
Pilot uygulama muvaffakiyet sağlar mı?
Uyduranoğlu, sistemin sağlıklı bir halde çalışması için şu tekliflerde bulundu:
İstanbul’un trafik problemine yenilikçi yaklaşımlar
Pilot projeden alınacak sonuçlar doğrultusunda, fiyatlı giriş sisteminin İstanbul’un öteki bölgelerine de yayılması planlanıyor. Uzmanlar, bu tıp uygulamaların hava kirliliğiyle çabada ve karbon salımını azaltmada tesirli olacağını savunuyor.
Dünyada fiyatlı araç girişinin uygulandığı şehirler
Dünyanın birçok kentinde trafik yoğunluğunu azaltmak ve çevreyi korumak maksadıyla araç girişine fiyat uygulanıyor. Londra, Stockholm, Milan ve Singapur, bu sistemi muvaffakiyetle uygulayan kentlerden yalnızca birkaçı. İstanbul’da da Eminönü ve Kadıköy için planlanan bu uygulama merak konusu. İşte dünya çapından örnekler!
Ücretli araç girişi nedir ve neden uygulanır?
Trafik sıkışıklığını azaltmak, hava kirliliğiyle uğraş etmek ve etraf dostu ulaşımı teşvik etmek gayesiyle, birçok kentte aşikâr bölgelere araçla giriş ücretli hale getiriliyor. Bu sistem, araç trafiğini düzenlerken toplu taşımayı teşvik etmeyi ve etraf dostu araçların kullanımını artırmayı hedefliyor.
Londra: Trafik yoğunluğuna karşı birinci adım
Londra, Congestion Charge (Trafik Sıkışıklığı Ücreti) ismi verilen uygulamayı 2003 yılında hayata geçirdi. Kentin en ağır bölgelerinde belli saatler ortasında araçla giriş yapan şoförlerden günlük 15 sterlin fiyat alınıyor. Bu uygulama sayesinde trafik yüzde 20 oranında azaldı ve toplu taşıma kullanımı değerli ölçüde arttı.
Stockholm: Referandumla kabul edilen uygulama
İsveç’in başşehri Stockholm, 2007 yılında trafik sıkışıklığını önlemek maksadıyla ücretli giriş sistemini hayata geçirdi. Bu karar, halkın iştirakiyle yapılan bir referandum sonucunda alındı. Sistem, hava kirliliğini yüzde 14, trafik yoğunluğunu ise yüzde 20 oranında azaltmayı başardı.
Milan: Etraf dostu araçlar avantajlı
İtalya’nın Milan kenti, 2012 yılında “Area C” ismini verdiği sistemle kent merkezine araçla girişleri fiyatlı hale getirdi. Fosil yakıtlı araçlardan 5 euro fiyat alınırken, elektrikli ve hibrit araçlar fiyatsız olarak giriş yapabiliyor. Bu uygulama, karbon salımını kıymetli ölçüde düşürdü.
Singapur: Dünyanın birinci fiyatlı giriş uygulaması
Singapur, 1975 yılında fiyatlı araç giriş sistemini uygulayan birinci kent oldu. “ERP (Electronic Road Pricing)” ismi verilen sistemle, trafiğin ağır olduğu saatlerde kent merkezine giriş yapan araçlardan dinamik bir fiyatlandırma ile fiyat alınıyor. Bu uygulama, hem trafik yoğunluğunu hem de hava kirliliğini önemli oranda azalttı.
New York: ABD’nin birinci fiyatlı giriş sistemi
New York, 2021 yılında ABD’de araç girişini fiyatlı hale getiren birinci kent oldu. Manhattan’ın belli bölgelerinde uygulanan sistemle, şoförlerden günlük 9 ila 23 dolar ortasında değişen bir fiyat talep ediliyor. Bu uygulama, toplu taşımayı artırmayı ve trafik sıkışıklığını azaltmayı hedefliyor.
Hangi kentler fiyatlı girişte başarılı oldu?