Açıklanan ihracat sayılarına nazaran Türkiye ile Rusya ortasındaki ticaret oranda değerli bir azalma görünüyor. Eylül ayı bilgilerine nazaran Türkiye’nin ihracatın en fazla azaldığı ülkenin başında yaklaşık 6 aydır ticaret yapılmayan İsrail gelirken, İsrail’i Rusya takip etti. Ekim ayı datalarında de Rusya ile ihracatın azaldığı gözlendi.
İki ülke lideri yaptığı görüşmelerde Rusya ile Türkiye’nin ticaret hacmi amacını 100 milyar dolar olarak ilan etmişti. Açıklanan datalara nazaran iki ülkenin ihracat hacmi amaçlarına ulaşılması mümkün görülmüyor.
Rusya ile Türkiye’nin ticaretindeki azalışın nedenlerini Sputnik’e kıymetlendiren Ekonomist Hakan Topkurulu şunları belirtti:
“Amerika Birleşik Devletleri, Rusya’ya yaptırımı daha genele yaymak için dünyaya önemli baskılar uygulamaya başladı. Avrupa’da gördüğünüz üzere Rusya’dan aldığı ucuz enerjiyi, doğalgaz ve petrolü alamaz hale geldi. Amerika Birleşik Devletleri’nden LNG halinde sıvılaştırılmış doğalgaz almaya başladı. Bu da Avrupa’da bilhassa Avrupa’nın motoru olan Almanya’da endüstriyi çok büyük ölçüde engelliyor. Çok büyük ölçüde sorun çıkartıyor endüstride. Hatta şöyle bile diyebiliriz, Almanya’da en son liberallerin hükümetten ayrılarak bir erken seçim durumuna girmesi, yalnızca hükümet içinde bir itiş kakış sıkıntısı değil. Bu genel meselelerden kaynaklandığı artık aşikar ve Almanya’da da önemli hem ekonomik hem siyasi olarak bir çöküş kelam konusu. Artık tıpkı olay Türkiye’ye de yansıyor. Türkiye’den geçen yıl Ocak-Eylül ortasında yapılan ihracat Rusya’ya 8 milyar 311 milyon dolar. Bu yıl ise 6 milyar 475 milyon dolara düşmüş. Yani 2 milyar dolar Rusya’ya yapılan ihracatta düşüş var. Tıpkı formda Rusya’dan yapılan ithalatta da düşüş var. 34 milyar 700 milyondan 32 milyar 555 milyon dolara düşmüş ki Rusya bizim çok kıymetli güç tedarikçimiz. Gerek doğalgaz, gerek akaryakıt olarak Rusya’dan biz çok önemli alım yapıyoruz. İthalat yapıyor Türkiye. Bu karşılıklı ticarette çok değerli meselelere yol açıyor. Evet, Amerika Birleşik Devletleri’nin yaptırımları münasebetiyle Türkiye ile Rusya ortasındaki ticaret büyük ziyan görüyor.”
‘ABD kendi bindiği kısmı kesiyor’
ABD’nin yaptırım tehdidi ile dolar sisteminin güvenilirliğini kaybettiğini vurgulayan Topkurulu kelamlarına şöyle devam etti:
“Yaptırımlar karşılıklı olarak ülkelere ziyan veriyor. Fakat bu yaptırımı uygulatmaya çalışan Amerika Birleşik Devletleri’ne bunun çok önemli maliyetleri var. Olağan Amerika Birleşik Devletleri o denli bir durumda ki bu maliyeti hesaplayacak durumda değil. ABD bindiği kısmı kesiyor. Neden? Amerika Birleşik Devletleri bu yaptırımları uygulayarak dolar sisteminin dünya ölçeğinde prestijinin kaybolmasına neden oluyor. Zira ülkeler dolar sisteminden ellerinden geldiğince kopmaya çalışıyorlar. Amerika Birleşik Devletleri Türkiye’yi nasıl tehdit ediyor? Nasıl yaptırımları uygulatmak konusunda zorluyor? Şayet sen bu yaptırımları uygulamazsan ben de ‘senin memleketler arası ticaretinde kullandığın doları engellerim, hesaplarına bloke koyarım’ diyor. Tabi bunu açık kamuoyunun önünde söylemiyorlar lakin bunlar bâtın yapılan karşılıklı toplantılarda bir formda ihdas ettiriliyor. Aslında Amerika’nın bugüne kadar bu cins şeylere yaptırımlara karşı çıkan ya da kendi çizgisine girmeyen ülkelere uyguladığı askeri olmayan en önemli yaptırım, en önemli şey New York’taki dolar hesaplarına bloke koymaktır. Hasebiyle Türkiye bu blokajlardan, bu tehditlerden uzaklaşabilmek için Rusya ile ticareti azaltıyor. Ancak bu tehditler dönüyor dolaşıyor Amerika Birleşik Devletleri’nin kendisini vuruyor. Zira Amerika Birleşik Devletleri dolar sistemini sürdürme talihini kaybediyor. Ve Amerika Birleşik Devletleri artık üreten bir ülke değil. Üretim şartlarını Asya’ya kattırmış bir ülke. Asya’dan ucuz ithalat yapmadan yaşama talihi olmayan bir ülke. Bunu da fakat doları hakim para, rezerv para, dünya ticaretinde kullanılan para olarak yapma bahtı var. Ancak ülkeler bu yaptırımlar ve dolarda oluşabilecek istikrarsızlıklar nedeniyle dolar sisteminden kopmak için her fırsatı değerlendiriyorlar.”
